Polski rynek telekomunikacyjny przechodzi obecnie istotne przemiany, które będą miały kluczowe znaczenie dla jego przyszłości. Wśród najważniejszych trendów wyróżnia się zmiany demograficzne, ewolucję zachowań konsumentów oraz rosnące znaczenie infrastruktury światłowodowej. Analiza tych zjawisk pozwala odpowiedzieć na wiele istotnych pytań. W jaki sposób rosnąca dostępność infrastruktury światłowodowej wpłynie na konkurencyjność lokalnych ISP? W jaki sposób mogą oni dostosować swoje oferty, aby sprostać zmieniającym się oczekiwaniom klientów? Jak powinni zareagować na zmiany rynkowe, aby utrzymać lub wzmocnić swoją pozycję?

Demografia coraz mocniej wpływa na rynek

Starzenie się społeczeństwa i wyludnianie niektórych regionów Polski będzie coraz mocniej kształtować w najbliższych latach rynek telekomunikacyjny. Prognozy GUS wskazują spadki liczby mieszkańców zwłaszcza na północy i wschodzie kraju. Wymusi to na operatorach dostosowanie ofert, ponieważ mniejsze zaludnienie ograniczy zapotrzebowanie na urządzenia i usługi. Zmiany dotkną szczególnie małych operatorów, z których 70% działa na terenach zagrożonych wyludnieniem, a część z nich dodatkowo konkuruje z innymi operatorami budującymi własną infrastrukturę.

Zmiana ludności per gmina 2022 vs 2030

Źródło: GUS

Choć spadek liczby ludności może spowodować mniejsze zapotrzebowanie na usługi telekomunikacyjne, to branża niekoniecznie stanie w obliczu wojny cenowej czy zmniejszonego popytu. Głównie z powodu rosnącej zamożności Polaków, którzy coraz częściej posiadają więcej niż jedną nieruchomość. Rośnie też liczba mieszkań zamieszkiwanych przez singli. Wzrost zamożności przekłada się na większe możliwości finansowe, dzięki którym konsumenci są skłonni płacić więcej za usługi telekomunikacyjne i urządzenia. To oznacza, że rynek będzie się rozwijał, a nie kurczył, mimo zmian demograficznych.

Źródło: GUS i Orange

Istotne zmiany zachodzą również w grupie osób powyżej 60. roku życia, która systematycznie się zwiększa. Starzenie się społeczności widać szczególnie na obszarach wiejskich i na wschodzie Polski. Seniorzy są jednak coraz bardziej świadomymi użytkownikami usług telekomunikacyjnych, w tym mobilnych, i chętniej sięgają po nowoczesne rozwiązania. Oczywiście wciąż mają bardziej konserwatywne oczekiwania, szczególnie pod względem obsługi klienta. Potrzeba kontaktu z żywym pracownikiem obsługi, a nie botem czy agentem AI może wymagać od operatorów w niektórych przypadkach dopasowania strategii obsługi klienta.

Udział osób 60+ w populacji gminy w 2030 roku

Źródło: analiza na bazie danych GUS i UKE

Dynamicznie zmieniają się natomiast potrzeby, przyzwyczajenia izachowania młodszych konsumentów. Polacy coraz częściej korzystają z internetu na urządzeniach mobilnych, a prędkość 300 Mbps staje się standardem. Popularność streamingu, mediów społecznościowych oraz aplikacji cyfrowych rośnie, co wymusza na operatorach oferowanie atrakcyjnych pakietów i nowoczesnych rozwiązań. Wzrost penetracji smartfonów i urządzeń IoT sprawia, że klienci oczekują coraz większej elastyczności i bezpieczeństwa usług. W tym kontekście istotne jest także rozwijanie technologii Wi-Fi (generacja 6 i 7), które zapewniają stabilne połączenia w domach i firmach.

Rola rynku hurtowego i jego przemiany – dynamiczny rozwój infrastruktury

Rynek hurtowy, zwłaszcza w kontekście technologii FTTH, przechodzi obecnie największe zmiany od kilku lat. Struktura tego segmentu ulega przekształceniom, które mają bezpośredni wpływ na rynek detaliczny. I vice versa. Jednym z kluczowych czynników jest rozwój infrastruktury, który znacząco zmienił oblicze telekomunikacji w Polsce na przestrzeni ostatnich 5-10 lat. Szczególnie istotne jest zwiększanie dostępności szybkiego internetu. To jeden z głównych celów branży. Według prognoz, do 2030 roku niemal każdy Polak będzie miał dostęp do internetu stacjonarnego o minimalnej przepustowości 100 Mbps, przy czym dominującą technologią będzie światłowód.

Struktura dostępności FTTH i szybkiego internetu (>100Mbps) w gospodarstwach domowych w Polsce (unikalne zasięgi)

Orange, jako jeden z głównych inwestorów, rozpoczął budowę sieci światłowodowej już ponad 10 lat temu. Od tego czasu Polska znacznie się zmieniła – od około 70% do 90% gospodarstw domowych jest już objętych dostępem do szerokopasmowego internetu. Wzrost ten jest napędzany zarówno przez fundusze unijne, jak i działania wszystkich operatorów infrastrukturalnych.

Obecnie ponad 80% rynku telekomunikacyjnego w Polsce korzysta z technologii światłowodowej, a coraz większa liczba klientów migruje na szybkie łącza internetowe. To zjawisko wymusza na operatorach konieczność adaptacji do nowych warunków, szczególnie dla firm wywodzących się z rynku miedzianego, które muszą zmierzyć się z rosnącą konkurencją i koniecznością modernizacji infrastruktury.

Jednym z najważniejszych trendów jest rosnąca rola rynku hurtowego w dostępie do usług telekomunikacyjnych. Obecnie już niemal połowa rynku korzysta z usług dostarczanych w modelu BSA (Bitsream Access). Duzi operatorzy coraz chętniej korzystają z usług hurtowych, w tym również zasięgów udostępnianych przez ISP. Wpływa to na kształtowanie się nowej struktury rynku i otwiera drogę do większej konkurencyjności. Współpraca z dużymi graczami jest dla małych i średnich operatorów szansą na rozwój własnej sieci i okazją do podniesienia jakości świadczonych usług. Dzięki temu mogą lepiej dostosować się do wymogów operatorów infrastrukturalnych, w zakresie umów SLA czy standardów technicznych, m.in. elementów sieciowych. Taka współpraca pozwala na zwiększenie konkurencyjności i poprawę jakości oferowanych usług.

Rynek dostępów hurtowych VHBB (M klientów)

Przyszłość rynku hurtowego – podsumowanie

Podsumowując, polski rynek telekomunikacyjny w najbliższych latach będzie kształtowany przez rozwój infrastruktury światłowodowej, zmiany demograficzne oraz ewolucję zachowań konsumentów. Operatorzy, niezależnie od wielkości, aby utrzymać konkurencyjność, muszą inwestować w nowoczesne technologie, elastyczne oferty i bezpieczeństwo usług. Wzrost znaczenia dostępu hurtowego i współpracy między operatorami otwiera nowe możliwości, ale jednocześnie wymaga od nich dużej adaptacji do zmian. Przyszłość rynku telekomunikacyjnego w Polsce będzie więc zależała od zdolności do innowacji, elastyczności i skutecznego reagowania na wyzwania demograficzne i technologiczne.

Autor: Paweł Gembicki, Dyrektor Strategii Korporacyjnej, Orange Polska